کارشناسی ارشد پرستاری پرفیوژن

رشته کارشناسی ارشد پرفیوژن پرستاری یا همان رشته تکنولوژی گردش خون، یکی از گرایش های کارشناسی ارشد پرستاری است که نقش حیاتی در جراحی های قلب باز ایفا می کند. دانشجویان این رشته با عنوان پرفیوژنیست، مسئول راه اندازی و کنترل دستگاه قلب و ریه در حین عمل هستند.تحصیل در مقطع ارشد پرفیوژن برای پرستارانی که در اتاق عمل قلب باز فعالیت دارند، می تواند به ارتقای جایگاه شغلی و افزایش درآمد ارشد پرفیوژن منجر شود.

پرفیوژن چیست؟

پرفیوژن به فرایند رساندن خون و اکسیژن کافی به بافت ها و اندام های بدن گفته می شود تا سلول ها بتوانند به درستی وظایف حیاتی خود را انجام دهند. در شرایط خاصی مانند جراحی قلب باز یا اختلالات گردش خون، ممکن است این فرایند طبیعی دچار مشکل شود و نیاز به حمایت تخصصی داشته باشد.

پرفیوژنیست شخصی است که هنگام انجام عمل هایی همچون قلب و ریه باید در اتاق عمل حضور داشته باشد و وظیفه‌ وی برقراری جریان خون و انتقال صحیح آن به تمام بافت ها و ارگان های حیاتی بدن است. او این کار را به کمک یک دستگاه کاملا تخصصی انجام می‌دهد. بنابراین هنگام عمل های جراحی، حتما باید یک پرفیوژنیست در اتاق عمل همراه تیم درمان باشد.

دستگاه یا پمپ پرفیوژن چیست؟

دستگاه یا پمپ پرفیوژن یکی از تجهیزات حیاتی در جراحی های قلب و ریه است که وظیفه آن تأمین جریان مداوم خون و اکسیژن رسانی به بافت های بدن در زمان توقف موقت عملکرد قلب یا ریه می باشد. در صورت نبود این دستگاه، خطراتی مانند خونریزی شدید، حمله قلبی، عفونت ریه، اختلال در ضربان قلب و حتی مرگ بیمار بسیار بالا خواهد بود. با توجه به آمار بالای جراحی های قلب و عروق و نرخ قابل توجه مرگ ومیر ناشی از بیماری های قلبی در ایران، حضور نیروهای متخصص و ماهر در زمینه پرفیوژن نقشی کلیدی در کاهش این خطرات دارد. به همین دلیل، تربیت پرستاران ارشد پرفیوژن حرفه ای از اهمیت بالایی برخوردار است.

تا پیش از سال ۱۳۹۲، آموزش ارشد پرفیوژن پرستاری در قالب دوره های کوتاه مدت انجام می شد و این رشته جایگاه مستقلی در مقطع کارشناسی ارشد نداشت. اما از آن سال به بعد، با توجه به اهمیت بالای این تخصص، رشته کارشناسی ارشد پرفیوژن برای نخستین بار در دو مرکز آموزشی کشور راه اندازی شد و مسیر تربیت علمی و آکادمیک پرفیوژنیست ها به صورت رسمی آغاز گردید.

منابع آزمون کارشناسی ارشد پرستاری پرفیوژن (تکنولوژی گردش خون)

برای قبولی در رشته کارشناسی ارشد پرستاری پرفیوژن، تسلط بر منابع اعلام شده از سوی وزارت بهداشت اهمیت بسیار زیادی دارد. این منابع مبنای اصلی طراحی سوالات آزمون هستند و مطالعه دقیق آن ها می تواند شانس موفقیت داوطلبان را به طور قابل توجهی افزایش دهد. آشنایی با مباحث تخصصی پرفیوژن، فیزیولوژی قلب و ریه، اصول بیهوشی و تجهیزات گردش خون از جمله موضوعاتی است که برای قبولی در رشته تکنولوژی گردش خون (پرفیوژن) مورد نیاز است. در جدول زیر فهرست کامل منابع آزمون کارشناسی ارشد پرفیوژن ارائه شده است تا بتوانید برنامه ریزی دقیق تری برای مطالعه و جمع بندی مطالب داشته باشید.

آیا رشته تکنولوژی گردش خون ارزش ادامه تحصیل دارد؟

رشته تکنولوژی گردش خون یا همان پرفیوژن، یکی از تخصصی ترین شاخه های علوم پزشکی است که نقش مهمی در جراحی های قلب باز دارد. بر اساس تجربه دانشجویان و فارغ التحصیلان این رشته، ادامه تحصیل در مقطع ارشد پرفیوژن بیشتر برای افرادی مناسب است که پیش زمینه کاری مرتبط دارند؛ مانند پرستارانی که در اتاق عمل قلب باز فعالیت می کنند یا تکنسین های اتاق عمل که در این حوزه تجربه دارند. این افراد می توانند با دریافت مدرک ارشد پرفیوژن، سطح علمی و جایگاه شغلی خود را ارتقا دهند و به عنوان پرفیوژنیست در تیم های جراحی قلب مشغول به کار شوند.

اما برای افرادی که به تازگی فارغ التحصیل شده اند و تنها سابقه محدودی در طرح دارند، ورود به این رشته بدون داشتن تجربه عملی چندان مطمئن نیست؛ زیرا تیم های جراحی قلب معمولا بیش از مدرک، بر مهارت عملی و تجربه افراد تمرکز می کنند.

درآمد ارشد پرفیوژن و معایب رشته پرفیوژن

درآمد ارشد پرفیوژن می تواند برای کسانی که در تیم های جراحی قلب فعالیت می کنند قابل توجه باشد، زیرا این تخصص در ایران کمیاب است و حضور آن ها برای انجام جراحی های حیاتی ضروری است. با این حال، نباید از معایب رشته پرفیوژن هم غافل شد. ساعات کاری نامنظم، استرس بالا در حین جراحی های حساس و نیاز به آمادگی دائمی برای حضور در اتاق عمل از چالش های این حرفه به شمار می رود.

بنابراین اگر هم اکنون در حوزه جراحی قلب مشغول به کار هستید، کسب مدرک ارشد پرفیوژن می تواند باعث رشد چشمگیر موقعیت شغلی و درآمد شما شود؛ اما اگر بدون هیچ تجربه ای قصد ورود به این حوزه را دارید، باید بدانید مسیر رقابتی و دشواری پیش رو خواهید داشت.

دروسی که باید در گرایش ارشد پرستاری پرفیوژن بگذرانید چیست؟

تعداد کل واحد‌هایی که باید در دوران کارشناسی ارشد رشته پرستاری پرفیوژنیست بگذرانید، 31 واحد است که 24 واحد آن اجباری و 3 واحد آن اختیاری است؛ به علاوه‌ی 4 واحد پایان نامه که مجموعا همان 31 واحد می شود.

• آناتومی فیزیولوژی
• آسیب شناسی (پاتولوژی)
• ایمونولوژی
• تکنولوژی پرفیوژن 1
• تکنولوژی پرفیوژن 2
• تکنولوژی پرفیوژن 3

کارآموزی: این مرحله 14 واحد است و باید به صورت عملی انجام شود.

کارورزی دارای 4 مرحله است که شما در هر کدام از مراحلی که در کارورزی طی می‌کنید، نکات جدیدی را نسبت به تخصص و مهارتی که در مراحل قبلی پیدا کردید، تجربه خواهید کرد.

به عنوان مثال:

•  کارآموزی 1 : دانشجو تنها مشاهده می‌کند تا به شناخت کافی نسبت به بیمارو وظایف خود برسد.
•  کارآموزی 2: در این مرحله شما باید بتوانید آماده سازی و حفاظت از وسایل را یاد بگیرید.
•  کارآموزی 3: شما در این مرحله برخی از کارهای ابتدایی همچون تعویض اکسیژناتور را می‌آموزید. 
•  کارآموزی 4: شما با مفاهیم عمده و مهمی که در حین کار امکان دارد با آن درگیر شوید؛ آشنا خواهید شد. همچنین کمی با جزئیات بیشتر کار را خواهید شناخت.

کارورزی: این مرحله نیز باید بطور عملی انجام شود و 8 واحد را به خود اختصاص می‌دهد و دارای دو مرحله است.

• کارورزی 1: در این مرحله دانشجو می‌تواند تحت نظر یک مربی که کاملا متخصص و خبره است، برخی از مهارت‌های بالینی را به طور مستقل انجام دهد.
• کارورزی 2: در این مرحله دانشجو کاملا مستقل بوده و تمام وظایفی که یک پرفیوژنیست باید انجام دهد را به عهده می‌گیرد.

پایان نامه: این مرحله نیز عملی است و 4 واحد را به خود اختصاص داده است.

• دانشجو باید موضوعی مرتبط با پرفیوژن را برگزیند و آن را با هماهنگی استاد راهنما انجام دهد.

جدول دانشگاه های پذیرنده رشته تکنولوژی گردش خون (پرفیوژن) ۱۴۰۴

فارغ التحصیلان چه رشته‌هایی می‌توانند در کنکور رشته پرفیوژنیست شرکت کنند؟

شرکت در آزمون کارشناسی ارشد رشته تکنولوژی گردش خون (پرفیوژن) تنها برای داوطلبانی امکان پذیر است که در یکی از رشته های علوم پزشکی تحصیل کرده باشند. بر اساس مقررات وزارت بهداشت، دارندگان مدرک کارشناسی در رشته های زیر می توانند در کنکور ارشد پرفیوژن شرکت کنند:

• پرستاری
• هوشبری
• تکنولوژی اتاق عمل

نکته مهم: متقاضیان این رشته باید حداقل دو سال سابقه کار بالینی مرتبط داشته باشند تا مجاز به ثبت نام در آزمون باشند. این شرط به دلیل حساسیت بالای وظایف پرفیوژنیست ها و نیاز به تجربه عملی در محیط های درمانی در نظر گرفته شده است.

جمع بندی

ارشد پرفیوژن یکی از تخصصی ترین گرایش های علوم پزشکی است که به تربیت نیروهای حرفه ای برای پشتیبانی از عملکرد قلب و ریه در حین جراحی های حیاتی می پردازد. داوطلبان این رشته معمولا از میان فارغ التحصیلان پرستاری، هوشبری و تکنولوژی اتاق عمل انتخاب می شوند و برای شرکت در آزمون باید سابقه کار بالینی مرتبط داشته باشند. بازار کار این رشته در کشور به دلیل نیاز بالای بیمارستان ها به پرفیوژنیست های ماهر، چشم انداز مثبتی دارد و فارغ التحصیلان می توانند در مراکز جراحی قلب، بخش های مراقبت ویژه و مراکز آموزشی فعالیت کنند. معایب رشته پرفیوژن مانند استرس شغلی بالا، مسئولیت سنگین و ساعات کاری نامنظم می باشد.